منتشر شده در تاریخ دوشنبه 4 آذر 1398 ساعت 9:32
کد خبر : 6485مسعود نیلی، اقتصاددان
در دیگر کشورهای دنیا، نقش سیاستمداران این است که موانع غیراقتصادی بهبود شرایط اقتصادی کشورشان را برطرف کنند و در موضوعات اقتصادی نیز پیگیر اهدافی مانند کاهش تورم، افزایش رشد اقتصادی و توزیع متناسب درآمد باشند. در کشور ما متاسفانه سیاستمداران با اقتصاد آشنا نیستند و در دورههای مختلف بیشتر مانع بهبود وضع اقتصاد شدهاند و به خاطر عدم آشنایی با اقتصاد، هزینههای سنگینی را به اقتصاد کشور تحمیل کردهاند. یکی از بزرگترین مشکلات ما در سالهای گذشته این بوده که سیاستمداران وارد عرصههایی شدهاند که در آن تخصص و دانش نداشتهاند، اما در آن عرصهها خودشان به تنهایی تصمیم گرفتهاند و سپس بر این تصمیمات اصرار هم ورزیدهاند. درواقع نقشی که سیاستمداران کشور ما برای اقتصاددانان قائل شدهاند، فقط فرموله کردن نحوه به اجرا درآوردن منویات خودشان بوده است؛ چون برای اقتصاددانان جایگاهی بسیار پایینتر از جایی که خودشان قرار داشتهاند، قائل بودهاند.
مشاهدات ما نشان میدهد در یک سال گذشته تحولات بزرگی در شرایط اقتصادی کشور رخ داده که یکی از ویژگیهای اصلی این تحولات، افزایش قابل توجه تورم بوده است.
اگر تورم اوایل سال 97 نسبت به اواخر سال 96 را با دوره مشابه سال قبل از آن مقایسه کنیم، یک جهش بزرگ در نرخ تورم مشاهده میکنیم. در اینکه تورم رشد کرده شکی نیست و معمولاً چون شتاب تورم بیشتر از اندازه افزایش دستمزدهاست، قدرت خرید شاغلان نیز به شدت کاهش مییابد. در نتیجه چون بخش کمدرآمد و فقیر جامعه ما عمدتاً از محل دستمزد یا حمایتهای دولتی کسب درآمد میکنند و این درآمدها معمولاً متناسب با تورم افزایش نمییابد، این قشر در این شرایط طبیعتاً فشار شدیدی را متحمل میشوند. از سوی دیگر با مشاهده توزیع جغرافیایی نرخ تورم اعلامشده از سوی مرکز آمار ایران میبینیم که استانهای محروم کشور مانند سیستان و بلوچستان، کردستان، چهار محال و بختیاری و ... تورم بسیار بیشتری نسبت به استانهای بالنسبه مرفهتر مانند تهران، اصفهان و ... دارند؛ به طوری که فاصله تورمی این دو گروه از استانها به بیش از 15 درصد میرسد. همین فاصله بین روستاهای استان محروم با سایر مناطق کشور نیز وجود دارد.
به طور کلی تحولات تورم در یک سال گذشته فشار زیادی به قشر فقیر و کمدرآمد و بعد هم قشر متوسط وارد کرده است. از نظر رشد اقتصادی نیز اگر رشد منفی 9/4 درصدی اعلامشده از سوی مرکز آمار را مبنا قرار دهیم، این میزان رشد منفی به این معناست که گویی ماهانه رقمی معادل 90 هزار تومان از تکتک افراد جامعه گرفته باشید. این رقم تقریباً دو برابر یارانه نقدی است که به هر فرد پرداخت میشود.
البته از آنجا که زیان رشد منفی بین افراد جامعه به صورت مساوی تقسیم نمیشود، این زیان هم در اقشار ضعیف شدیدتر است. در مجموع در اینکه به سبب شرایط رکود تورمی که پشت سر گذاشتهایم و شرایطی که به نظر میرسد در سال 1398 همچنان داشته باشیم، بیشترین آثار منفی رفاهی بر قشر کمدرآمد جامعه وارد شده و خواهد شد، هیچگونه تردیدی نیست. از اینرو در اینکه باید برای کاهش این آثار منفی اقداماتی صورت بگیرد، هیچ تردیدی وجود ندارد و اتفاقاً همین اهمیت باعث میشود سیاستهایی را مدنظر قرار دهیم که به هدف اصابت کند و نه آنکه در نقطه مقابل اصابت کند. هر کسی بخواهد راهحلی برای این شرایط ارائه کند، باید قبل از آن بتواند تحلیلی درباره این مساله ارائه کند که چرا بهرغم اینکه کانون اصلی توجه سیاستگذار در کشور ما همواره اعمال حمایت از قشر کمدرآمد از طریق سیاستهای حمایتی و کنترل قیمت بوده، این سیاستها نتیجه عکس داشته است؟ هرکس میخواهد پیشنهاد یا نظری درباره سیاستهای اقتصادی ارائه کند، ابتدا باید توضیح دهد که چرا درحالیکه تمام انرژی سیاستگذار صرف تحقق یک هدف شده، نتیجه سیاستها کاملاً معکوس این هدف بوده است. اگر در این باره توضیحی نداشته باشیم، مکرراً به روشهایی بازمیگردیم که نابسامانی شرایط را تشدید میکنند.
بدهکار بزرگ / استقراض مستقیم دولت از بانک مرکزی ممنوع است اما استقراض غیرمستقیم چه حکمی دارد؟
منطقه آزاد چابهار؛ رتبه یک سودآوری / گفتگو با عبدالرحیم کردی، مدیرعامل منطقه آزاد چابهار
چابهار؛ پیش بهسوی شهر لجستیک
بخش خصوصی قربانی فساد است / پنجمین همایش مبارزه با فساد توسط اتاق بازرگانی تهران برگزار شد
توسعه مکران با ساخت فرودگاه چابهار
10 هزار میلیارد تومان حداقل خسارت قطع کردن سیم / در 163 ساعت بدون اینترنت چه گذشت؟
ریشههای اعتراض/ بحرانهای اقتصادی چه نقشی در آشوبهای اجتماعی ایفا میکنند؟
دلار واقعی، بودجه واقعی میسازد
هر دلار چند؟/ سازندگی بررسی میکند: گمانهزنیهای مختلف قیمت دلار از 4200 تومان تا 11 هزار تومان برای بودجه مطرح میشود
310 هزار میلیارد تومان چه شد؟/ «سازندگی» گزارش میدهد: چرا قانون هدفمندی یارانهها هیچکدام از اهداف را محقق نکرد؟
حواشی غلط برای یک تصمیم درست
جبران کسری بودجه
تورم چگونه مهار شد؟/ تورم نقطهای به 27 درصد کاهش یافت
ایرانیها، رکورددار مصرف بنزین/ اگر مصرف بنزین در ایران کنترل نشود، واردات اجتنابناپذیر است
تداوم نابسامانی
خطای سیاستمداران/ بررسی نقش دولتمردان و سیاسیون در ماجرای افزایش ناگهانی قیمت بنزین
جامعهشناسی بنزین / با افزایش دفعی قیمت بنزین نوعی فردگرایی گسترش خواهد یافت که آسیبزاست
قیام علیه قاچاق / تفاوت حداقل 7 برابری قیمت سوخت در ایران با کشورهای همسایه باعث افزایش انگیزه قاچاق میشود
بنزین ارزان؛ خوب یا بد؟
مدیریت بهینه بدبختی با بنزین
شوک بنزینی چگونه رخ داد؟ / سیاستمداران مقهور قدرت اقتصاد
کالاها گران نمیشوند / معاون سازمان برنامه و بودجه: آثار تورمی افزایش قیمت سوخت بسیار ناچیز است
با تصویب شورای عالی هماهنگی اقتصادی قوا رخ داد: بازگشت بنزین دو نرخی/ روایتی از روز نخست پس از سهمیهبندی بنزین
هاشمی طبا: دولت ابرقدرت نیست/ قطعه سازان به کشور خدمت کرده اند
قابل توجه کسانی که کارت سوخت ندارند/ ۶۰۰ هزار کارت سوخت در باجههای پست معطل است!
نوبخت: منابع حاصل از اصلاح قیمت بنزین، به خانوارها پرداخت میشود/ بستههای حمایتی معیشتی از ۵۵ تا ۲۰۵ هزار تومان
تکلیف بنزین معلوم شد/با سهمیه ۱۵۰۰، آزاد ۳۰۰۰ تومان
آغاز پروژهی مسکن ملی/ «سازندگی» گزارش میدهد: ثبت نام مسکن ملی از امروز آغاز میشود
ثروت نفتی تازه ایران / بازتاب خبر اکتشاف میدان نفتی جدید ایران در رسانههای بینالمللی چگونه بود؟
باید آثار برخورد در حوزه تولید و اشتغال در شرایط تحریم را مورد توجه قرار دهیم/ صنعت قطعه سازی اشتغال زا و عامل رونق تولید است
سازندگی نظراتی که حاوی تهمت یا افتراست منتشر نمیکند.
لطفا از نوشتن نظرات خود به صورت لاتین (فینگیلیش) خودداری کنید.
اگرچه تلاش میشود نظرات ظرف ۲ ساعت تعیین تکلیف شوند، اما نظراتی که پس از ساعت ۱۹ نوشته شود، حداکثر تا ساعت ۹ صبح روزبعد منتشر میشوند.
تمامی حقوق این سایت برای روزنامه سازندگی محفوظ میباشد.