اقتصاد - اقتصاد کلان

تداوم نابسامانی

منتشر شده در شماره ۵۲۷ روز شنبه ۲ آذر ۱۳۹۸

منتشر شده در تاریخ دوشنبه 4 آذر 1398 ساعت 9:32

کد خبر : 6485

مسعود نیلی، اقتصاددان

در دیگر کشورهای دنیا، نقش سیاستمداران این است که موانع غیراقتصادی بهبود شرایط اقتصادی کشورشان را برطرف کنند و در موضوعات اقتصادی نیز پیگیر اهدافی مانند کاهش تورم، افزایش رشد اقتصادی و توزیع متناسب درآمد باشند. در کشور ما متاسفانه سیاستمداران با اقتصاد آشنا نیستند و در دوره‏های مختلف بیشتر مانع بهبود وضع اقتصاد شده‏اند و به خاطر عدم آشنایی با اقتصاد، هزینه‏های سنگینی را به اقتصاد کشور تحمیل کرده‏اند. یکی از بزرگ‏ترین مشکلات ما در سال‏های گذشته این بوده که سیاستمداران وارد عرصه‏هایی شده‏اند که در آن تخصص و دانش نداشته‏اند، اما در آن عرصه‏ها خودشان به تنهایی تصمیم گرفته‏اند و سپس بر این تصمیمات اصرار هم ورزیده‏اند. درواقع نقشی که سیاستمداران کشور ما برای اقتصاددانان قائل شده‏اند، فقط فرموله کردن نحوه به اجرا درآوردن منویات خودشان بوده است؛ چون برای اقتصاددانان جایگاهی بسیار پایین‏تر از جایی که خودشان قرار داشته‏اند، قائل بوده‏اند.

مشاهدات ما نشان می‏دهد در یک سال گذشته تحولات بزرگی در شرایط اقتصادی کشور رخ داده که یکی از ویژگی‏های اصلی این تحولات، افزایش قابل توجه تورم بوده است. 

اگر تورم اوایل سال 97 نسبت به اواخر سال 96 را با دوره مشابه سال قبل از آن مقایسه کنیم، یک جهش بزرگ در نرخ تورم مشاهده می‏کنیم. در اینکه تورم رشد کرده شکی نیست و معمولاً چون شتاب تورم بیشتر از اندازه افزایش دستمزدهاست، قدرت خرید شاغلان نیز به شدت کاهش می‏یابد. در نتیجه چون بخش کم‏درآمد و فقیر جامعه ما عمدتاً از محل دستمزد یا حمایت‏های دولتی کسب درآمد می‏کنند و این درآمدها معمولاً متناسب با تورم افزایش نمی‏یابد، این قشر در این شرایط طبیعتاً فشار شدیدی را متحمل می‏شوند. از سوی دیگر با مشاهده توزیع جغرافیایی نرخ تورم اعلام‏شده از سوی مرکز آمار ایران می‏بینیم که استان‏های محروم کشور مانند سیستان و بلوچستان، کردستان، چهار محال و بختیاری و ... تورم بسیار بیشتری نسبت به استان‏های بالنسبه مرفه‏تر مانند تهران، اصفهان و ... دارند؛ به طوری که فاصله تورمی این دو گروه از استان‏ها به بیش از 15 درصد می‏رسد. همین فاصله بین روستاهای استان محروم با سایر مناطق کشور نیز وجود دارد. 

به طور کلی تحولات تورم در یک سال گذشته فشار زیادی به قشر فقیر و کم‏درآمد و بعد هم قشر متوسط وارد کرده است. از نظر رشد اقتصادی نیز اگر رشد منفی 9‌/4 درصدی اعلام‏شده از سوی مرکز آمار را مبنا قرار دهیم، این میزان رشد منفی به این معناست که گویی ماهانه رقمی معادل 90 هزار تومان از تک‏تک افراد جامعه گرفته باشید. این رقم تقریباً دو برابر یارانه نقدی است که به هر فرد پرداخت می‏شود.

 البته از آنجا که زیان رشد منفی بین افراد جامعه به صورت مساوی تقسیم نمی‏شود، این زیان هم در اقشار ضعیف شدیدتر است. در مجموع در اینکه به سبب شرایط رکود تورمی که پشت سر گذاشته‏ایم و شرایطی که به نظر می‏رسد در سال 1398 همچنان داشته باشیم، بیشترین آثار منفی رفاهی بر قشر کم‏درآمد جامعه وارد شده و خواهد شد، هیچ‏گونه تردیدی نیست. از این‏رو در اینکه باید برای کاهش این آثار منفی اقداماتی صورت بگیرد، هیچ تردیدی وجود ندارد و اتفاقاً همین اهمیت باعث می‏شود سیاست‏هایی را مدنظر قرار دهیم که به هدف اصابت کند و نه آنکه در نقطه مقابل اصابت کند. هر کسی بخواهد راه‏حلی برای این شرایط ارائه کند، باید قبل از آن بتواند تحلیلی درباره این مساله ارائه کند که چرا به‏رغم اینکه کانون اصلی توجه سیاست‌گذار در کشور ما همواره اعمال حمایت از قشر کم‏درآمد از طریق سیاست‏های حمایتی و کنترل قیمت بوده، این سیاست‏ها نتیجه عکس داشته است؟ هرکس می‏خواهد پیشنهاد یا نظری درباره سیاست‏های اقتصادی ارائه کند، ابتدا باید توضیح دهد که چرا در‏حالی‏که تمام انرژی سیاست‌گذار صرف تحقق یک هدف شده، نتیجه سیاست‏ها کاملاً معکوس این هدف بوده است. اگر در این باره توضیحی نداشته باشیم، مکرراً به روش‏هایی بازمی‏گردیم که نابسامانی شرایط را تشدید می‏کنند.

 

آخرین اخبار اقتصاد

برچسب ها:

دیدگاه کاربران

ارسال دیدگاه

قوانین ارسال نظر

سازندگی نظراتی که حاوی تهمت یا افتراست منتشر نمیکند.

لطفا از نوشتن نظرات خود به صورت لاتین (فینگیلیش) خودداری کنید.

اگرچه تلاش میشود نظرات ظرف ۲ ساعت تعیین تکلیف شوند، اما نظراتی که پس از ساعت ۱۹ نوشته شود، حداکثر تا ساعت ۹ صبح روزبعد منتشر میشوند.

تمامی حقوق این سایت برای روزنامه سازندگی محفوظ میباشد.