منتشر شده در تاریخ پنجشنبه 28 شهریور 1398 ساعت 14:45
کد خبر : 6154SPVقرار بود کانال مالی اروپایی باشد و ایران بتواند از طریق آن فعالیتهای بانکی خارج از کشور را انجام دهد. اما کمی بعد مشخص شد که چنین کانالی هیچ وقت عملی نخواهد شد. کمی بعدازآن، سه کشور آلمان، فرانسه و انگلیس اعلام کردند که کانال ویژه تجارت اروپا و ایران ثبتشده است. البته دیگر نامش SPVنیست و به اینستکسساس (INSTEX SAS) تغییر کرد.
گروه اقتصاد: بعدازاینکه آمریکا از برجام خارج شد و تحریمهای مختلفی علیه ایران وضع کرد، راههای بینالمللی بانکی هم بسته شد. در واقع یک روز بعد از شروع تحریمهای آمریکا علیه ایران، سوئیفت دسترسی بانکهای ایرانی را قطع کرد. ولی جامعه جهانی ارتباطات مالی بینبانکی (سوئیفت) در بیان علت این قطع دسترسی، اشارهای به تحریمهای آمریکا نکرد و در بیانیه کوتاه خود، علت این تعلیق برای موسسات مالی ایرانی را «ثبات و تمامیت» این سیستم ارتباطی میانبانکی خوانده بود. نداشتن دسترسی به سوئیفت عملاً امکان نقلوانتقال بانکی را متوقف کرد. اما بااینحال وجود 4 عضو اروپایی برجام، این امید را ایجاد میکرد که ایران میتواند به نحوی به بانکهای بینالمللی برای نقلوانتقال پول دسترسی پیدا کند.
همان زمان بود که مسئولان صحبت از سوئیفت اروپایی کردند و SPVمتولد شد. SPV قرار بود کانال مالی اروپایی باشد و ایران بتواند از طریق آن فعالیتهای بانکی خارج از کشور را انجام دهد. اما کمی بعد مشخص شد که چنین کانالی هیچ وقت عملی نخواهد شد. کمی بعدازآن، سه کشور آلمان، فرانسه و انگلیس اعلام کردند که کانال ویژه تجارت اروپا و ایران ثبتشده است. البته دیگر نامش SPV نیست و به اینستکسساس (INSTEX SAS) تغییر کرد. متن کامل بیانیه ثبت کانال تجاری اروپا با ایران این طور تنظیم شده بود: «فرانسه، آلمان و بریتانیا بر اساس تعهد قاطعانه و تلاشهای پیگیر خود برای حفظ برجام که شورای امنیت سازمان ملل متحد آن را در قطعنامه ۲۲۳۱ خود تأیید کرده است، تشکیل «سازوکار حمایت از معاملات تجاری» یا اینستکسساس (INSTEX SAS) را اعلام میکنند که یک ابزار انتقالی ویژه با هدف تسهیل تجارت مشروع بین عاملان اقتصادی اروپا و ایران است. سه کشور اروپایی بار دیگر تأکید میکنند که تلاشهایشان برای حفظ مفاد اقتصادی برجام منوط به اجرای کامل تعهدات ایران در زمینه هستهای و ازجمله همکاری کامل و بهموقع این کشور با آژانس بینالمللی انرژی اتمی است.» از این ماجرا چند ماه گذشته و خبری نشد. حتی اوایل تیرماه هلگا اشمید معاون مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا از عملیاتی شدن اینستکس خبر داد و در صفحه توئیتر خود نوشت: «سازوکار مالی موسوم به اینستکس برای تسهیل مبادلات تجاری بین اروپا و ایران عملیاتی شده، باز هم خبر بیشتری درباره این سازوکار منتشر نشد.» معاون موگرینی همان زمان گفته بود «اعضای دیگری از اتحادیه اروپا به اینستکس خواهند پیوست و اینستکس اکنون عملیاتی است و اولین تراکنشها از طریق آن در حال پردازش است.» در همان دوره عبدالناصر همتی، رئیسکل بانک مرکزی هم در صفحه اینستاگرام خود نوشت: «درحالیکه زیرساخت عملیاتی سازوکار متناظر اینستکس در ایران، توسط بانک مرکزی کاملاً تکمیل شده است، اخبار دریافتی حاکی از سرعت گرفتن تلاش اروپا برای عملیاتی شدن اینستکس است.» اینستکس اوایل سال 2019 به وجود آمد و تا الان هم اقدام جدی درباره آن انجام نشده است. حالا که «میشائیل ارهارد بوک» رئیس آن به ایران سفر کرده، به نظر میرسد گفتوگوهایی برای راهاندازی جدیتر این سازوکار مطرح شده است. آنچه در اینستکس مهم است، تزریق پول نفت به آن است.
راههای اعتباری همه به صف
به نظر میرسد راهاندازی اینستکس اگر واقعاً اجرایی باشد، زمانبر خواهد بود. برای حل راههای اعتباری، چندی پیش امانوئل مکرون، رئیسجمهوری فرانسه، پیشنهاد خط اعتباری 15 میلیارد دلاری را مطرح کرد. اما این طرح هم خالی از مشکل و مسئله نبود. در جریان انتشار این خبر، دیلیبیست در گزارشی نوشت: «در برابر پول (اعتبار 15 میلیارد دلاری)، ایران باید به پایبندی به توافق هستهای با قدرتهای جهانی که در سال 2015 منعقد شد (برجام) بازگردد. تهران همچنین باید با عدم تهدید امنیت خلیجفارس و عدم ممانعت از دریانوردی در این منطقه موافقت کند. درنهایت، تهران باید متعهد به گفتوگوهای منطقهای خاورمیانهای در آینده شود.» در میان تمام راهکارهای اعتباری و سازوکارهای ارتباط بانکی که مطرح میشود، به نظر این خط اعتباری، ناممکنتر از بقیه خواهد بود؛ چرا که بالافاصله خبر رسید فرانسه برای این خط اعتباری باید نظر آمریکا را جلب کند. «استیون منوچین» وزیر خزانهداری آمریکا مدعی شد که فرانسه بدون موافقت آمریکا نمیتواند به ایران خط اعتباری 15 میلیارد دلاری واگذار کند. در همین رابطه رویترز به نقل از یک مقام ارشد ایرانی نوشت: «فرانسه پیشنهاد این خط اعتباری ۱۵ میلیارد دلاری را داده است اما هنوز داریم درباره آن صحبت میکنیم. باید تضمین شود که ما به این رقم آزادانه دسترسی داریم؛ ضمن آنکه ایران باید قادر باشد نفت بفروشد و به پول خودش هم دسترسی داشته باشد.»
حالا که دیگر خبری از خط اعتباری 15 میلیارد دلاری در کار نیست، همتی خبر داد ارتباط بانکی ایران و روسیه بدون سوئیفت برقرار شد. همتی با اشاره به عضویت اخیر ایران در اتحادیه اوراسیا گفت: «امکان استفاده از این سیستم برای مبادلات تجاری بین کشورهای عضو اتحادیه اوراسیا میتواند به توسعه مبادلات تجاری بین کشورهای عضو اتحادیه کمک شایانی کند.» البته جزئیاتی از این ارتباط بانکی ایران و روسیه هم منتشر نشده است.
پیدا کردن خط اعتباری و مبادله پول تنها به روسیه و فرانسه و اینستکس و اروپا ختم نشده است. همتی به دنبال پیگیری افزایش مبادلات تجاری ایران و ترکیه با پول ملی است. همتی در صفحه اینستاگرام خود نوشت: «مذاکرات دوجانبه رؤسای جمهور دو کشور ایران و ترکیه عمدتاً متمرکز بود بر نحوه گسترش روابط اقتصادی و تجاری و خصوصاً بانکی دو کشور. تأکید بر بالا بردن حجم تجارت دو کشور و حلوفصل مسائل بانکی بهویژه ارتباط بیشتر بین بانکهای مرکزی برای پیگیری افزایش مبادلات بر اساس پول ملی دو کشور که درحالحاضر بر اساس اعلام در حد ۳۴ درصد است، بود.»
به نظر میرسد دولت و البته کشورهای مختلف در پی برقراری راه ارتباطی مالی و بانکی با ایران هستند، اما هنوز هیچ کدام به نتیجه نرسیدهاند.
ریشههای اعتراض/ بحرانهای اقتصادی چه نقشی در آشوبهای اجتماعی ایفا میکنند؟
دلار واقعی، بودجه واقعی میسازد
هر دلار چند؟/ سازندگی بررسی میکند: گمانهزنیهای مختلف قیمت دلار از 4200 تومان تا 11 هزار تومان برای بودجه مطرح میشود
310 هزار میلیارد تومان چه شد؟/ «سازندگی» گزارش میدهد: چرا قانون هدفمندی یارانهها هیچکدام از اهداف را محقق نکرد؟
حواشی غلط برای یک تصمیم درست
جبران کسری بودجه
تورم چگونه مهار شد؟/ تورم نقطهای به 27 درصد کاهش یافت
ایرانیها، رکورددار مصرف بنزین/ اگر مصرف بنزین در ایران کنترل نشود، واردات اجتنابناپذیر است
تداوم نابسامانی
خطای سیاستمداران/ بررسی نقش دولتمردان و سیاسیون در ماجرای افزایش ناگهانی قیمت بنزین
جامعهشناسی بنزین / با افزایش دفعی قیمت بنزین نوعی فردگرایی گسترش خواهد یافت که آسیبزاست
قیام علیه قاچاق / تفاوت حداقل 7 برابری قیمت سوخت در ایران با کشورهای همسایه باعث افزایش انگیزه قاچاق میشود
بنزین ارزان؛ خوب یا بد؟
مدیریت بهینه بدبختی با بنزین
شوک بنزینی چگونه رخ داد؟ / سیاستمداران مقهور قدرت اقتصاد
کالاها گران نمیشوند / معاون سازمان برنامه و بودجه: آثار تورمی افزایش قیمت سوخت بسیار ناچیز است
با تصویب شورای عالی هماهنگی اقتصادی قوا رخ داد: بازگشت بنزین دو نرخی/ روایتی از روز نخست پس از سهمیهبندی بنزین
هاشمی طبا: دولت ابرقدرت نیست/ قطعه سازان به کشور خدمت کرده اند
قابل توجه کسانی که کارت سوخت ندارند/ ۶۰۰ هزار کارت سوخت در باجههای پست معطل است!
نوبخت: منابع حاصل از اصلاح قیمت بنزین، به خانوارها پرداخت میشود/ بستههای حمایتی معیشتی از ۵۵ تا ۲۰۵ هزار تومان
تکلیف بنزین معلوم شد/با سهمیه ۱۵۰۰، آزاد ۳۰۰۰ تومان
آغاز پروژهی مسکن ملی/ «سازندگی» گزارش میدهد: ثبت نام مسکن ملی از امروز آغاز میشود
ثروت نفتی تازه ایران / بازتاب خبر اکتشاف میدان نفتی جدید ایران در رسانههای بینالمللی چگونه بود؟
باید آثار برخورد در حوزه تولید و اشتغال در شرایط تحریم را مورد توجه قرار دهیم/ صنعت قطعه سازی اشتغال زا و عامل رونق تولید است
بازگشت از گور/ آیا واگذاری هپکو به بخش خصوصی مشکلات کارخانه را رفع میکند؟
تورم مهار شد؟ / بیثباتی اقتصاد کلان، شاخصهای اقتصادی را بههمریخته است
حرفهای انحرافی / سازندگی بررسی میکند: تعطیلات خوب است یا بد؟
ماجرای تورم قیمت خانه
ستادهای انتخاباتی پشت ستاره و مربعها / سازندگی گزارش میدهد: پشت پرده شرکتهای ارائهدهنده خدمات ارزشافزوده چیست؟
خانه خریدن در ترکیه آسانتر از ایران است؟
سازندگی نظراتی که حاوی تهمت یا افتراست منتشر نمیکند.
لطفا از نوشتن نظرات خود به صورت لاتین (فینگیلیش) خودداری کنید.
اگرچه تلاش میشود نظرات ظرف ۲ ساعت تعیین تکلیف شوند، اما نظراتی که پس از ساعت ۱۹ نوشته شود، حداکثر تا ساعت ۹ صبح روزبعد منتشر میشوند.
تمامی حقوق این سایت برای روزنامه سازندگی محفوظ میباشد.